เป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ซึ่งตรงกับวันที่ 21 ตุลาคม 2443 เนื่องจากตลอดพระชนม์ชีพของพระองค์ท่านทรงปฏิบัติพระราชกิจด้านการพัฒนาสุขอนามัย เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน ทรงจัดตั้งหน่วยแพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี หรือ “พอ.สว.” โดยชาวบ้านเรียกกันว่า “หมอกระเป๋าเขียว” เพราะทุกครั้งที่ทรงเสด็จเยี่ยมราษฎรในท้องที่ห่างไกล จะพาแพทย์ไปรักษาชาวบ้านด้วย นอกจากนี้ทรงพระราชทานทุนการศึกษาด้านการพยาบาลเพื่อส่งเสริมวิชาชีพพยาบาลอีกด้วย
กิจกรรมวันพยาบาลแห่งชาติ
ในส่วนของที่มาวันพยาบาลแห่งชาตินั้น จัดขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ.2533 โดยสภาการพยาบาลร่วมกับสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี โดยการจัดงานในครั้งนั้นมีกิจกรรมวันพยาบาลแห่งชาติ ได้แก่ เดินเทิดพระเกียรติ ให้บริการตรวจสุขภาพแก่ประชาชน และคัดเลือกผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาลและผดุงครรภ์ดีเด่น เพื่อขึ้นรับรางวัล และได้จัดต่อเนื่องมาทุกปี นอกจากนี้ยังจัดตั้งรางวัลสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีที่มีผลงานโดดเด่นระดับนานาชาติ
ดอกไม้ประจำวันพยาบาล คือ “ดอกปีบ” ซึ่งเป็นดอกไม้ที่มีสีขาวงดงาม และมีลำต้นที่ใหญ่ เปรียบเสมือนพยาบาลในชุดขาวที่พร้อมประกอบคุณงามความดีดุจกลิ่นหอมของดอกปีบ
คำขวัญวันพยาบาลแห่งชาติ
การพยาบาลก้าวไกล เพราะน้ำใจเหล่าพยาบาล เสียสละและบริการ ตามปณิธานสมเด็จพระบรมราชชนนี
วัตถุประสงค์หลักการจัดกิจกรรมวันพยาบาลแห่งชาติ
1.เพื่อเทิดพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ในฐานะที่พระองค์ท่านทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อวิชาชีพการพยาบาล
2.เพื่อให้ผู้ประกอบวิชาชีพการพยาบาลได้ตระหนักและสำนึกในหน้าที่ เยี่ยงพระกรณียกิจที่พระองค์ทรงปฏิบัติเสมอมา
3.เพื่อเป็นการเดินตามรอยพระบาทในการสร้างสรรค์สุขภาพดีทั่วหน้าให้แก่ประชาชน
4.เพื่อเป็นศูนย์รวมความสามัคคีของพยาบาลทั่วประเทศ